Kỹ thuật trồng cây bầu

Bầu, tên khoa học Lagenaria siceraria, là một loài thực vật có hoa trong họ Bầu bí.Câyđược trồng rộng rãi ở các nước vùng nhiệt đới và á nhiệt đới trên toàn thế giới.

Bầu là cây hằng niên, thân leo quấn, tua cuốn phân nhánh, thân lá phát triển mạnh và có tính sinh nhánh lớn . Bộ rễ rất phát triển, ăn lan rộng, có khả năng ra nhiều rễ bất định ở đốt. Hoa thụ phấn nhờ gió và côn trùng.

Công dụng của quả bầu

Tỷ lệ chất dinh dưỡng ở bầu kém hơn các cây khác trong họ nhưng thịt quả non ngọt, có tác dụng giải nhiệt, trừ độc, có thể chữa bệnh đái tháo đường và mụn lở. Hoa và hạt bầu cũng được sử dụng làm thuốc trong Đông y. Vỏ quả già rất cứng dùng làm chai, lọ hay chế tạo đồ gia dụng , thủ công mỹ nghệ.

Trái có hình dạng và kích thước rất thay đổi, thường là hình trụ, dài 50 - 100 cm, khi già vỏ trái hóa gổ, bầu ưa nhiệt độ cao từ 20-30 độ C và ánh sáng mạnh. Bầu trồng được quanh năm nhưng mùa nắng cho trái nhiều hơn mùa mưa nên thích hợp gieo trồng từ tháng 11 đến tháng 1 dương lịch và thu hoặch vào tháng 4 ,5. Hạt bầu cần nhiệt độ cao và ẩm độ đầy đủ để nẩy mầm.

Kỹ thuật trồng cây Bầu và các cây cùng chi ( Lagenaria  )

Chọn Giống

Ở Việt Nam có nhiều giống Bầu, nhưng chủ yếu có 4 loại: bầu thước, bầu sao, bầu trắng và bầu thúng.

Tại Thảo Mộc Garden  bạn có thể chọn 1 số giống bầu khác như  Bầu Hồ Lô Mini , Bầu Con Vụ , Bầu Tổ Chim ( Birdhouse Gourd ) , CAVEMANS CLUB GOURD , Bầu Rắn ( SNAKE GOURD ) , Bầu Khổng Lồ ( Gourd Ornamental Bushel ) được nhập từ nước ngoài.( Xem thêm http://www.thaomocgarden.com/search/label/B%E1%BA%A7u )

Gieo Hạt

Trước khi gieo hạt lên liếp , đào hốc có kích thước 50 x 50 x 30 cm, hốc cách nhau 1m ,bón phân lót vào hốc. Mỗi hốc bón hay phân cỏ hoai mục và khoảng 100 g phân hỗn hợp NPK cho mỗi hốc trước khi trồng.

Ngâm hạt từ 10 - 12 giờ, sau đó gói ủ hạt trong tro hay cát nóng từ 4 - 5 ngày cho nẩy mầm.gieo hạt nẩy mầm vào bầu đất chăm sóc cho đến khi cây có từ 2 lá thật mới đem trồng hoặc trồng  thẳng hạt vào hốc đã chuẩn bị ,mỗi lỗ từ 3 - 4 hạt.

Khoang Gốc, Làm Giàn

Khi bầu mọc dài được 1m, bắt đầu khoanh dây vòng gốc, lấy đất chặn lên ngay đốt, cách 1 - 2 đốt lại dặm đất để cho bầu ra rễ , tăng khả năng thu hút dinh dưỡng nuôi trái sau này.

Trồng được ~2 tháng ( khi cây dài khoảng 2m ) cần  làm giàn để bầu leo.Giàn bầu có thể làm trên mặt ao hoặc trước sân nhà. Giàn cao khoảng 2m, làm thành một mặt bằng trên ngang. Mặt bằng rộng hay hẹp tùy số cây được trồng ở các hốc.

Chăm Sóc

Bầu cần nhiều nước, do đó phải tưới thường xuyên 1 - 2 lần/ngày cho cây đủ ẩm. Lượng nước tưới gia tăng khi bầu mang trái. Giai đoạn tăng trưởng kéo dài kể từ khi trồng đến khi bầu lên giàn (60 ngày sau khi trồng), cần bón thúc thường xuyên mỗi tuần một lần để cho cây ra hoa kết trái. Trong suốt thời gian canh tác (130 - 140 ngày) mỗi hốc có thể được bón từ 1 - 1,5 kg phân hỗn hợp NPK.

Bộ rễ bầu tuy phát triển nhiều, nhưng lại ăn nông, cho nên phải xới xáo nhiều lần để đất tơi xốp, thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho rễ hoạt động, tăng cường thêm khả năng hút nước và hấp thụ dinh dưỡng của cây.

Bầu ra nhiều dây nhánh và mang trái ở dây nhánh. Các dây nhánh ở đoạn thân từ gốc lên đến giàn nên tỉa bỏ để gốc được thoáng. Khi bầu lên giàn, người trồng không nên tỉa để dây nhánh cho trái.

Khi bầu ra hoa, tiến hành vun gốc cao và đắp đất cho bầu. Nếu gặp khô hạn hoặc gió lạnh có thể dùng rơm rạ, cỏ khô tủ gốc rồi tưới một lượt nước thật đẫm để giữ cho gốc bầu được ẩm lâu.

Khi đã lấy được trái trên nhánh, nên bấm ngọn để trái phát triển lớn và bầu tiếp tục cho trái ở dây nhánh khác.

Thu hoạch và để giống

Trái bầu phát triển 10 - 12 ngày sau khi trổ hoa có thể thu hoạch để ăn. Nếu chăm sóc tốt, giàn bầu 100 gốc sẽ cho thu trái 2 - 3 ngày/lần; mỗi gốc trung bình cho từ 10 - 15 trái.Nếu muốn để làm giống thì chọn các quả ở gốc cây thuộc lứa thứ nhất hoặc lứa thứ hai. Lựa quả to, đẹp, đều, làm quang treo giữ quả trên giàn cho đến khi dây bầu héo, vỏ quả chuyển sang màu vàng. Dùng dao cắt cả cuống mang về phơi tiếp cho thật khô. Sau đó treo vào bếp hoặc chỗ khô ráo, đến mùa lấy hạt đem gieo

Sâu Bệnh

Sâu hại bầu gồm ruồi đục lòn lá (Lyriomyza spp.), rầy mềm (Aphis sp.), bọ rầy dưa (Aulacophora similis). Bà con cần nhanh chóng phun thuốc khi thấy các côn trùng này xuất hiện.

Bệnh gây hại cho bầu thường gặp như bệnh héo cây con do nấm Rhizoctonia solani, bệnh khảm do virus, bệnh thán thư do nấm Colletotrichum lagenarium trong mùa mưa và bệnh phấn trắng do nấm Sphaerotheca fuliginea trong mùa khô.

Tham khảo thêm : Cách trồng Bí ngồi , Cách trồng Bầu hồ lô thiên nga

Nông dân